Düzce Üniversitesi Çevre ve Sağlık Teknolojilerinde İhtisaslaşma Koordinatörlüğü ve Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (DÜBİT) iş birliği ile düzenlenen “Odun Sirkesi Üretimi ve Uygulama Alanları” başlıklı panel, çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. Panele odun sirkesi üreticilerinden GP-Tech, Çelebi Tarım ve Pir Enerji firmaları yetkilileri, çiftçiler, akademisyenler ve sanayiciler yoğun ilgi gösterdi.
Panel moderatörü DÜBİT Müdürü ve aynı zamanda Çevre ve Sağlık Teknolojilerinde İhtisaslaşma Koordinatörü Doç. Dr. Uğur Hasırcı, açılış konuşmasında; odunun ve tarımsal atıkların odun kömürüne dönüştürülmesinde kullanılan proliz işleminin bir yan ürünü olan odun sirkesinin yüksek asiditesi, etanol ve fenol içermesi nedeniyle bakteri öldürücü özelliği bulunduğunu, bu özelliği nedeniyle tarımdan gıdaya, kozmetikten ilaç sektörüne kadar çok geniş bir uygulama alanına sahip olduğunu belirtti. Anılan sektörlerin tamamında son yıllarda odun sirkesinin kullanım oranının giderek arttığını belirten Hasırcı, sadece ülkemizde değil dünya genelinde odun sirkesinin ve odun sirkesi içeren ürünlerin üretimi ve özellikle de ruhsatlandırılmasına ilişkin hem üniversiteler, hem de kamu otoriteleri nezdinde çalışmalar ve yasal düzenlemeler yapılması gerektiğini vurguladı.
Düzenlenen panelin sanayicilere, çiftçilere ve odun sirkesi üreticilerine yönelik olduğunu belirten Doç. Dr. Uğur Hasırcı, takip eden aşamalarda kamu otoritelerinin de sürece dahil edilerek bu stratejik ürünün üretilmesi ve ruhsatlandırılmasına ilişkin çalışmaların Düzce Üniversitesi öncülüğünde devam edeceğinin altını çizdi.
Panelistlerden, Düzce’de üretim yapan GP-Tech temsilcisi Ahmed Samoud, odun sirkesinin uygulama alanlarından bahsettikten sonra, odun sirkesinin uluslararası kalite parametrelerini açıkladı. Ülkemizde kalite parametrelerinin henüz bir yasal dayanağı olmadığını belirten Samoud, bu yönde yapılması gereken çalışmalardan söz etti. Odun sirkesi üretimine yönelik GP-Tech ile Düzce Üniversitesi arasında yapılan iş birliğinden bahseden Ahmed Samoud, firmanın Düzce Üniversitesi ile iş birliği halinde yürütmeyi planladığı ulusal ve uluslararası çalışmalar hakkında bilgiler verdi. Küresel ölçekli ve FDA onaylı olarak ürün satan uluslararası firmalar ve bu firmaların tarım, gıda, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp gibi değişik sektörler için ürettiği ürünlerden bahseden Samoud, bu konuda GP-Tech’in küresel lider olmak istediğini sözlerine ekledi.
Panelin diğer konuşmacısı yine Düzce’de üretim yapan Pir Enerji Üretim A.Ş. yetkilisi ve Devlet Eski Bakanı Teoman Rıza Güneri, odun sirkesi üretimine dair Pir Enerji Üretim A.Ş. firmasının tecrübelerini paylaştı. Güneri, Pir Enerji’nin fındık kabuğunu proliz işlemine tabi tuttuğunu ve bunun sonucu olarak günlük belli kapasitede odun sirkesi üretimi bulunduğunu, bu ham ürünün nihai ürüne dönüştürülmesi için Ar-Ge faaliyetleri yürüttüklerini, yoğunlaştıkları sektörün kimyasal tarım ilaçları yerine organik pestisit üretimi olduğunu vurguladı. Bu amaçla Pir Enerji Üretim A.Ş.’nin uluslararası iş birliğinin, dünyanın en büyük tarım üreticilerinden biri olan Hindistan’a yoğunlaştığını açıklayan Güneri, kimyasal ilaçların kullanımının Türkiye’nin tarımsal ihracatına çok büyük bir darbe vurduğuna dikkat çekti.
Çelebi Tarım Ltd. Şti. yetkilisi İhsan Mutlu ise, yurtdışında üzerine çok sayıda bilimsel çalışma yapılan odun sirkesi ile ilgili ülkemizde maalesef çok sınırlı çalışma bulunduğunu, bu panel ile temelleri atılan platformun konuyla ilgili ülkemizde yürütülen bilimsel araştırmaların sayısının artırılması için önemli bir misyon üslendiğini belirtti. Türkiye’nin anti-fungal nitelikli ürün ithalatının yıllık 47 Milyon Dolar olduğunu, üstelik bu ürünlerin zararlı kalıntı bıraktığını, sadece 5 Milyon TL yatırımla hiçbir zararlı kalıntı bırakmayan tamamen doğal bir anti-fungal olan odun sirkesinin üretiminin ve kullanımının yaygınlaştırılabileceği, ancak bu konuda yasal dayanak bulunmadığını dile getirdi. Panel ile oluşturulan platformun bu konuda aksiyon alması gerektiğini vurgulayan Mutlu, kimyasal ilaçların toprağa verdiği zarar nedeniyle patates üretilen illerimizin birçoğunda belirli alanlarda toprakların karantinaya alındığını, odun sirkesinin kullanımının yaygınlaşması durumunda enfekte olmuş toprakların geri kazanılabileceğini dillendirdi. İngiltere’de patates üreticilerinin odun sirkesini bu amaçla çok yoğun bir şekilde kullandığını açıklayan İhsan Mutlu, ayrıca odun sirkesinin kanatlı kümes hayvanlarının suyuna ve yemine katılması durumunda enfeksiyon kaynaklı kanatlı hayvan hastalıklarını önlediğini sözlerine ekledi.
Konuya ilişkin çalışmaları bulunan Düzce Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Pınar Sevim Elibol, odun sirkesinin genel uygulama alanlarından bahsettiklerinden sonra, konuya ilişkin Düzce Üniversitesi’nin yürüttüğü faaliyetleri açıkladı. Tarım ve Orman Bakanlığı nezdinde ürünün ruhsatlanması süreçlerine ilişkin önerilerini paylaşan Dr. Öğr. Üyesi Pınar Sevim Elibol, ürünün üretim süreçleriyle ilgili çeşitli aşamalar hakkında da bilgi verdi.
Panele katılan çiftçi Niyazi Cin, başta avokado, çilek ve limon olmak üzere birçok üründe pestisit olarak odun sirkesini denediğini belirtti ve elde ettiği sonuçları katılımcılar ile paylaştı.
Panel moderatörü Doç. Dr. Uğur Hasırcı, kapanış konuşmasında Düzce Üniversitesi’nin konu ile planlarını sıraladı ve buna ilişkin eylem planı taslağını paylaştı.
Odun sirkesine ilişkin ciddi kamu yararı yaratması olası çalışmaların ilk basamağını temsil eden Odun Sirkesi Üretimi ve Kullanım Alanları paneli, soru-cevap kısmı ve geleceğe yönelik planların tartışılması ile son buldu.